ZL-3047A Diferansiyel Taramalı Kalorimetri (DSC) belirli bir sıcaklık aralığında ısıtma veya soğutma sırasında bir numune tarafından salınan veya emilen ısıyı ölçmek için kullanılan analitik bir tekniktir. DSC, malzemelerin termal özelliklerini karakterize etmenin yanı sıra, cam geçiş sıcaklığı, erime ve kristalleşme olayları dahil olmak üzere belirli faz geçişlerinin meydana geldiği sıcaklıkları belirlemek için de kullanılır.
Diferansiyel taramalı kalorimetri deneyini gerçekleştirmek için, test için gerekli sıcaklık aralığını sağlayabilen ve sıcaklık ve ısı akışındaki değişimleri hassas bir şekilde izleyebilen bir cihaza ihtiyaç vardır.
A ısı akısı DSC cihazı numune ve referans materyalin yerleştirildiği bir fırından oluşur. Numune bir metal tavaya (tipik olarak alüminyum) yerleştirilirken, referans genellikle boş bir tavadır. Fırın ısıtılır veya soğutulur ve ısı akışı özellikleri sıcaklıkla değiştikçe gözlemlenir. Kantitatif ısı akışı bilgisi, numune ve referans arasındaki ölçülen sıcaklık farkından belirlenebilir.
Tüm bu teknik konuşmalardan sonra, hala merak ediyor olabilirsiniz: DSC tam olarak nedir? Bugün, temel ilkesini anlamak için onu sade bir dille açıklayalım.
Başka bir deyişle, DSC aletinin içinde iki tava bulunur:
•Birisi numunenizi tutar
•Diğeri bir “referans materyali” (genellikle termal değişikliğe uğramayan, hareketsiz, boş bir pota).
İşte nedeni:
Yemek pişirdiğinizi ve tavada bir şeyin pişip pişmediğini tespit etmek istediğinizi düşünün değişen (biftek kızartmak gibi). Şunlara sahipsiniz:
-
Tava A: Örneğinizi içerir (örneğin, bir biftek)
-
B tavası: Boş (sadece tava)
Her iki tavayı da ısıtın aynı şekilde ayrı ama aynı ocaklarda.
Eğer Sadece Pan A'yı İzliyorsanız:
Sıcaklığının arttığını görüyorsunuz, ancak söyleyemem:
-
Tavanın kendisi ısı mı alıyor?
-
Biftek pişiyor mu (endotermik reaksiyon)?
-
Yoksa sadece sobanın güç dalgalanması mı?
→ Tek başına bifteğin davranışı hakkında hiçbir şey öğrenemezsiniz!
Ancak Pan A ile Pan B'yi karşılaştırırsanız:
Pan A ısındığında Yavaş (çünkü biftek pişirmek için ısıyı emer) Pan B normal şekilde ısınırken → Fark ettiniz mi:
"Aha! Pan A'daki bir şey ısıyı emiyor - fiziksel bir değişim geçiriyor (erime veya camsı geçiş gibi)!"
İşte “Diferansiyel” Prensibi:
Ölçmüyorsun Pan A'daki mutlak ısı—takip ediyorsun ısı akış farkı Pan A ve Pan B arasında.
Malzeme Türü |
Birincil DSC Uygulamaları |
Ortak Parametreler |
Lifler (örneğin, Polyester, Naylon lifler) |
– Kristalleşme davranışını (kristalleşmeyi) analiz edin – Isıl işlem/eğirme sonrası süreçlerin yeterliliğini değerlendirin – Partiden partiye tutarlılığı kontrol edin |
Tg, Tm, Soğuk kristalleşme piki, Kristallilik |
Filmler (örneğin BOPP, PET filmler) |
– Çift eksenli germe öncesi/sonrası termal davranış farklılıklarını inceleyin – Erime noktası dağılımını analiz edin (polimorfik fazları tespit edin) – Isıl yapışma ile kristallik arasındaki ilişkiyi araştırın |
Tg, Tm, Kristalinite, Erime pik genişliği |
Genel Plastikler (örneğin, PP, PE, ABS) |
– Kristalin/amorf oranını belirleyin – Hammadde türlerini tanımlayın (Tg/Tm “parmak izleri” olarak) – Harmanlama/modifikasyon efektlerini değerlendirin |
Tg, Tm, ΔH (erime), ΔH (kristalleşme) |
Yapıştırıcılar (örneğin Epoksi, PUR) |
– Reaksiyon/kürlenme derecesini değerlendirin – Çapraz bağ yoğunluğunu analiz edin – Termoplastik ile reaktif türleri ayırt edin – Servis sıcaklığı aralığını tahmin etmek için Tg'yi ölçün |
Tg, Ekzotermik tepe, Kalan reaksiyon ısısı |
Kauçuklar (örneğin EPDM, SBR, Silikon) |
– Tg'yi dinamik performansla ilişkilendirin – Çapraz bağ yoğunluğu değişikliklerini değerlendirin |
Tg, Tg kayması, Termal geçmiş etkileri |
Aşağıdaki şekil, dört tip geçişi gösteren tipik bir DSC eğrisidir:
Sıcaklık katsayısı →
Ⅰ İkincil bir geçiş için, yatay temel çizgide bir değişiklik söz konusudur
Ⅱ Isı emilim zirvesi için, test numunesinin erimesi veya erime geçişi neden olur
Ⅲ Isı emilim zirvesi, test numunesinin ayrışma veya bölünme reaksiyonundan kaynaklanır
Ⅳ numune kristal faz geçişinin sonucu olan ekzotermik tepe noktasıdır
DSC Grafik Eksenlerinin Yorumlanması
X ekseni (Yatay Eksen)
-
Temsil etmek: Sıcaklık
-
Birim: Santigrat derece (°C)
-
Açıklama: Basit – Isıtma/soğutma sırasında sıcaklık artışını gösterir.
Y ekseni (Dikey Eksen)
-
Temsil etmek: Isı Akışı (ayrıca denir) Isı Gücü)
-
Birim: Miliwatt (mW)
-
Anahtar Açıklama:
-
Y ekseni şunu yapar: Olumsuz sıcaklığı veya toplam enerjiyi göster.
-
Ölçüyor ısı akış farkı Aynı ısıtma oranını korumak için numune ile referans tavası arasında.
-
Örnek:
-
DSC şunu okursa Isı Akışı = 8 mW, anlamı şudur:
-
Örnek şu şekildedir: ısıyı emen (endotermik).
-
Enstrüman tedarik ediyor 0,008 J/s ekstra Numuneye (referansa) göre her iki ısıtmanın da aynı oranda tutulması.
-
-
-
Eğim (Isı Akışı Değişim Oranı)
-
Tanım: Isı akışının birim sıcaklık/zaman başına ne kadar hızlı değiştiği.
-
Tercüme:
-
Daha dik yukarı eğim → Isı emilimi hızlanıyor (örneğin; ani erime).
-
Daha düz eğim → Isı akışı kademeli olarak değişir.
-
Daha dik aşağı eğim → Isı çıkışı artmaktadır (örneğin ekzotermik reaksiyon başlamaktadır).
-
Not: Bir DSC eğrisindeki tepe noktalarının "pozitif" veya "negatif" yönü mutlak değildir; bu, cihazın ısı akış yönü ayarı.
DSC’nin uyduğu uluslararası standartlardan bazıları şunlardır:
Standart No. | Uygulama Kapsamı | Anahtar İçerik |
ISO 11357 | Plastiklerin DSC Testi | Cam geçişi (Tg), erime (Tm), kristalleşme, oksidatif kararlılık |
ASTM E967 | DSC Sıcaklık Kalibrasyonu | Referans malzemeleri (örneğin indiyum, çinko) kullanılarak sıcaklık kalibrasyonu |
ASTM E968 | DSC Isı Akışı Kalibrasyonu | Erime entalpisi yoluyla ısı akışı sinyali kalibrasyonu |
JIS K7121 | Japon Endüstri Standardı (ISO 11357'ye eşdeğer) | Plastiklerin termal analizi için temel yöntemler |
Malzemeye Özgü Standartlar
Polimerler
-
ISO 11357-3: Kristalinite ölçümü
-
ASTM D3418: Erime/kristalleşme sıcaklıkları ve entalpisi
-
ASTM D7426: Kauçuk Tg analizi
İlaçlar
-
USP <891>: Termal analiz doğrulaması
-
ICH Q6A: Polimorf tespiti (DSC birincil yöntemdir)
Metaller
-
ASTM E794: Metal erime noktası tayini
-
ISO 17851: Oksidasyon davranışı
Uzmanlaşmış Yöntemler
Standart | Test Türü | Uygulama Örneği |
---|---|---|
ISO 11357-6 | Oksidasyon indüksiyon süresi (OIT) | Polietilen boru stabilitesi |
ASTM D3895 | Poliolefin OIT testi | Katkısal etkinlik |
ISO 11357-4 | Isı kapasitesi ölçümü | Kompozit malzemeler |
Kalibrasyon ve Doğrulama